شکوفه آلوورا: گیاهشناسی، خواص، توصیههای قبل از مصرف
نام تجاری گیاه:
Barbados Aloe
نام علمی گیاه:
Aloe barbadensis Mill.
تاریخچه و گیاهشناسی:
گیاهان جنس آلوئه شامل بیش از 300 گونه هستند که آلوورا (باربادنسیس میلر) شناخته شدهترین گونه آن در جهان است؛ گیاهی گرمسیری که به خانواده سریشیان (Asphodelaceae) تعلق دارد. (1) تاریخ استفاده از آلوورا باربادنسیس میلر به 1500 سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد. این موضوع توسط لوحهای باستانی بهجا مانده در منطقه بینالنهرین تصدیق میشود، این لوحها بیانگر نحوه استفاده از آلوورا برای مصارف دارویی هستند. خاستگاه آلوورا باربادنسیس میلر آفریقا است و در سراسر دنیا از طریق منابع طبیعی و فعالیتهای انسانی گسترش یافته است. به دلیل ویژگیهای شفابخش و درمانیِ این گیاه دارویی، در حال حاضر در سراسر دنیا کشت میشود و در آب و هوای گرم نواحی آسیا، اروپا و آمریکا یافت میشود. آمریکای جنوبی یکی از تولیدکنندگان بزرگ آلوورا است. (2) شکوفه آلوورا دارای ارزش تغذیهای است و در صنایع غذایی، داروسازی و آرایشی کاربرد دارد. (3 و 4)
آلوورا باربادنسیس میلر در طب آیورودا به عنوان کوماری (Kumari) شناخته میشود. (5) کوماری از واژهی سانسکریتی Kaumarya به معنی «شاهزاده خانم» گرفته شده است.
آلوورا گیاهی بدون تنه یا با تنهی بسیار کوتاه است که تا ارتفاع 60-100 سانتیمتر رشد میکند. در سال دوم رشد، در فصل زمستان، ساقههایی گلدهنده، بدون شاخه، عمودی و راست میزاید که به ارتفاع 90-150 سانتیمتر رشد میکند. این ساقه شکوفههای زرد و نارنجی میدهد که در سنبله کمکی آرایش میگیرند. شکوفههای آلوورا در فصل تابستان بر روی یک خوشه (سنبله) تا ارتفاع 90 سانتیمتر میرویند. هر شکوفه آویخته است و کاسبرگ لولهای زرد دارد. (6)
تعداد شکوفههای آلوورا در این گونه از 20 تا 64 و در گزارشی دیگر از 20 تا 94 در هر خوشه متغییر است. (7) شکوفههای آلوورا براساس طولشان در سه حالت مختلف رشد، طبقهبندی میشوند: مرحله اول (نابالغ) طول شکوفهها 2 سانتیمتر، مرحله 2 (بالغ، اما شکوفهها هنوز بسته است) طول آنها بین 2-4 سانتیمتر و مرحله 3 (بالغ، با شکوفههای باز شده) طول آنها 4 سانتیمتر است.
این گلهای لولهای زرد رنگ به صورت تدریجی از پایین خوشه به سمت بالا بالغ میشوند، بنابراین ترکیبات زیستفعال (ماده موثره) موجود در شکوفههای یک خوشه از نظر مقدار و کیفیت با یکدیگر تفاوت دارد. (4) آلوورا برگهای گوشتی ضخیم به صورت بوتهای (بدون ساقه) دارد که به آن ظاهری متمایز میدهد. برگهای آن سبز تا خاکستری - سبز هستند و برخی واریتههای آن نقاط سفید بر روی قسمت بالایی و انتهایی سطح تنه نشان میدهند. حاشیه برگ ارّهای است و دندانههای سفید کوچک دارد. (6)
دانستنی های کشاورزی
خواص شکوفه آلوورا:
خواص شکوفه آلوورا:
مواد موثره و ارزش تغذیه ای شکوفه آلوورا
شکوفه آلوورا منبع موثری از آنتیاکسیدانهای طبیعی است؛ (1) فعالیت آنتی اکسیدانی در شکوفه آلوورا، 4 تا 8 برابر بیشتر از ژل درون برگ آلوورا است. (4)
براساس مطالعهای در سال 2018، 11 ترکیبات فنولی شامل کومارین، گالیک اسید، کافئیک اسید، دی-کاتچین، وانیلیک اسید، ناریکینن، رزوراترول، سینامیک اسید، تیمول، کوئرستین و نارینجین در شکوفه آلوورا شناسایی شدند که در میان آنها میزان وانیلیک اسید از همه بیشتر بود؛ احتمالاً فعالیتهای آنتی اکسیدانی قوی شکوفه آلوورا به این ترکیب مربوط میشود. (1) براساس مطالعهای دیگر در سال 2013، جنتیسیک اسید، اپیکاتچین و کوئرستین مهمترین ترکیبات فنولی در شکوفههای آلوورا هستند. (10)
شکوفه آلوورا حاوی ویتامین C، کاروتنوئید، اسید آمینه گلوتامین (اسیدآمینه اصلی شکوفه آلوورا) و چهار اسید آمینه ضروری (شامل فنیل آلانین، ترئونین، والین و ایزولوسین)، اسیدهای چرب اشباع و چند غیراشباع مانند امگا 3 (ALA) و امگا 6 (LA) است. (4)
شکوفههای آلوورا از نظر اندازه، شکل ظاهری، رنگ و فصل شکوفا شدن بسیار متنوع هستند. (11)
کمیسیون بینالمللی مطالعات آلوورا (IASC)، ایالات متحده آمریکا گونهbarbadensis miller را به عنوان تنها آلوئه حقیقی به رسمیت میشناسد؛ زیرا بهترین خواص درمانی را دارد. این گونه را میتوان از طریق شکوفه زرد متمایزش تشخیص داد. (12)
آلویین A و B، عامل ملیّنی آلوورا، در شکوفههای خشک شده آلوورا باربادنسیس میلر انباشته نمیشوند. (8)
در حال حاضر، اطلاعات علمی کافی برای تعیین دوز مناسب شکوفه آلوورا وجود ندارد.
1 تا 2 ساعت قبل یا بعد از غذا.
عوارض جانبی و واکنش های حساسیت زا
در حال حاضر اطلاعات معتبر و کافی درباره ایمنی مصرف شکوفه آلوورا در دسترس نیست. چنانچه هریک از شرایط زیر را دارید، پیش از مصرف ژل آلوورا و شکوفه آلوورا حتماً با پزشک خود مشورت کنید:
بارداری و شیردهی
یک مورد گزارش سقط جنین ناشی از مصرف آلوورا گزارش شده است. آلوورا همچنین میتواند عامل خطری برای نقصهای مادرزادی باشد. اگر باردار یا شیرده هستید، از مصرف خوراکی آلوورا پرهیز کنید.
دیابت
به عقیده برخی محققین آلوورا ممکن است قند خون را پایین بیاورد. اگر مبتلا به دیابت هستید و آلوورا را هم به صورت خوراکی مصرف میکنید، قند خونتان را در فواصل نزدیک کنترل کنید.
بیماریهای رودهای مانند بیماری کرون، کولیت های زخمی یا انسداد و گرفتگی روده
اگر هر یک از این شرایط را دارید، شیره آلوورا مصرف نکنید. شیره آلوورا محرک روده است. به یاد داشته باشید! محصولات تهیه شده از برگ کامل آلوورا حاوی مقداری شیره آلوورا خواهند بود.
همورویید
اگر همورویید دارید، شیره آلوورا مصرف نکنید چراکه میتواند وضعیتتان را بدتر کند. به یاد داشته باشید! محصولات تهیه شده از برگ کامل آلوورا حاوی مقداری شیره آلوورا خواهند بود.
مشکلات کلیوی
مصرف دوزهای بالای شیره آلوورا با نارسایی کلیوی و سایر مشکلات جدی ارتباط دارد.
جراحی
آلوورا ممکن است بر سطوح قند خون اثر بگذارد و میتواند با کنترل قند خون در طول جراحی و بعد از آن تداخل ایجاد کند. حداقل 2 هفته قبل از جراحی مصرف آلوورا را متوقف کنید.
کودکان
استفاده موضعی ژل آلوورا به روی پوست کودک به شیوه صحیح احتمالاً ایمن است. مصرف شیره و عصارههای برگ کامل آلوورا به صورت خوراکی توسط کودکان احتمالاً ناایمن است. کودکان زیر 12 سال ممکن است به درد و کرامپهای شکمی و اسهال مبتلا شوند. (13)
مصرف طولانی مدت
استفاده طولانی مدت از فراوردههای خوراکی و موضعی آلوورا توصیه نمیشود. (14)
واکنش های حساسیت زا
بهطور کلی، هر فرد ممکن است نسبت به گیاهان و ادویههای خاصی حساسیت داشته باشد که این حساسیت باید در درجه اول توسط خود فرد و در درجه دوم توسط پزشک تشخیص داده شود. البته این واکنشهای آلرژیک عوارض جانبی مزمن یا حاد ایجاد نمیکنند و بعد از شناسایی گیاه حساسیتزا و قطع مصرف آن، عوارض ناشی از آلرژی برطرف خواهد شد.
هیچ شرکت یا هیچ محصولی نمیتواند از واکنشهای آلرژیک بدنهای مختلف از پیش آگاهی داشته باشد. ناسازگاری بدن با یک یا چند گیاه خاص هر چند به ندرت پیش میآید اما به هر حال ممکن است مصرف کنندگانی با آن مواجه شوند.
تداخل دارویی
در حال حاضر، هیچ اطلاعاتی در مورد تداخلهای دارویی با شکوفه آلوورا در دسترس نیست. بهطور کلی:
مصرف مزمن آلوورا میتواند منجر به از دست رفتن پتاسیم شود که میتواند باعث افزایش عملکرد گلیکوزیدهای قلبی و داروهای ضدآریتمی شود.
در صورت مصرف آلوورا همراه با این نوع داروها (از جمله کلروتیازید، کلرتالیدون، هیدروکلروتیازید)امکان کمبود پتاسیم در بدن افزایش مییابد. (14)
شامل گلیمپراید، گلیبوراید، انسولین، پیوگلیتازون، رزیگلیتازون، کلرپروپامید، گلی پیزاید، تولبوتامید.
شامل بیزاکودیل مانند کورکتول و دلکولاکس، کاسکارا، روغن کرچک و سنا.
مصرف خوراکی داروی وارفارین (کومادین) ممکن است با آلوورا تداخل ایجاد کند.
همچنین مصرف خوراکی داروی سووفلوران (اولتان) ممکن است با آلوورا تداخل ایجاد کند. (13)
کاربرد در طب قدیم
- کاربرد آلوورا به عنوان یک گیاه دارویی در متنهای باستانی بسیاری ذکر شده است. (15) یونانیان باستان، رومیها، چینیها و هندیها از این گیاه استفاده میکردند. (16)
- شکوفه آلوورا برای زمانی که سیستم ایمنی افراد در اثر مصرف بیش از حد انرژی ضعیف میشود، مفید است. این افراد ممکن است انرژی زیادی داشته باشند اما اغلب اوقات بیش از اندازه از آن استفاده میکنند که باعث خستگی میشود.
- اسانس شکوفه آلوورا از طریق متعادلکردن فشار و استرسهای زندگی، بین جسم و روح هماهنگی ایجاد میکند. (17)
برخی سوالات متداول درباره شکوفه آلوورا
شکوفه آلوورا منبع موثری از آنتیاکسیدانهای طبیعی است؛ فعالیت آنتی اکسیدانی در شکوفه آلوورا، 4 تا 8 برابر بیشتر از ژل درون برگ آلوورا است. آنتیاکسیدان های قدرتمند موجود در شهد شکوفه آلوورا مثل ویتامین C، آن را به یک ترکیب ضدپیری ایدهآل تبدیل میکند.
شکوفه آلوورا همچنین بهدلیل داشتن اسیدهای آمینه، خواص تغذیهای و آرایشی دارند؛ زیرا بیشتر آنها اثرات مفیدی بر پوست دارند، سلولهای پوست را نرم و مرطوب میکنند.
عموماٌ استفاده از محصولات آلوورا روی پوست (به صورت موضعی) بیخطر هستند.
طبع گیاه آلوورا از جمله شکوفه آن گرم و خشک است.
دمنوش شکوفه آلوورا کاربردهای سنتی بسیاری از جمله افزایش سطح انرژی و تقویت سیستم ایمنی بدن و آرامش ذهن دارد. اما بهطور علمی ثابت شده که این دمنوش سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدانی است و برای حفظ سلامت پوست و کبد بسیار مفید است.
1- Debnath, T., Ghosh, M., Lee, Y.M., Nath, N.C.D., Lee, K-G., & Lim, B.O. (2018). Identification of Phenolic Constituents and Antioxidant Activity of Aloe barbadensis Flower Extracts. Food and Agricultural Immunology, 29(1), 27-38. Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09540105.2017.1358254
2- Vargas, J.C., & Bolívar, C. (2016-17). Aloe Barbadensis Miller Aloe Vera. Retrieved from http://www.colegiobolivar.edu.co/garden/wp-content/uploads/2017/06/JCastro-Aloe-barbaensis-2017.pdf
3- López-Cervantes, J., I.Sánchez-Machado, D., Cruz-Flores, P., F.Mariscal-Domínguez, M., Mora-Lópezb, G., & N.Campas-Baypoli, O. (2018). Antioxidant Capacity, Proximate Composition, and Lipid Constituents of Aloe vera Flowers. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 10, 93-98. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214786117305181
4- Martínez-Sánchez, A., López-Cañavate, M.E., Guirao-Martínez, J., Roca, M.J., & Aguayo, E. (2020). Aloe vera Flowers, a Byproduct with Great Potential and Wide Application, Depending on Maturity Stage. Foods, 9(11), 1542. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7693977/
5- Parmar, V.R. & Jasrai, Y.T. (2009). Micropropagation of an Important Medicinal Plant Aloe barbadensis Mill (Aloe vera L) for Field Plantation. Research journal of biotechnology, 4(17), 7-10. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/277776879_Micropropagation_of_an_Important_Medicinal_Plant_Aloe_barbadensis_Mill_Aloe_vera_L_for_Field_Plantation
6- Kumar Shah, S., Jhade, D., & Pandey, H. (2016). Aloe vera mill: Its Ethnobotany, Nutrients and Pharmacological Profile. International Journal of Pharmaceutical Sciences Review and Research, 39(1), 86-94. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/306158974_Aloe_vera_mill_Its_ethnobotany_nutrients_and_pharmacological_profile
7- Rathod, A. H., Parmar, S. K., Vaghela, P. O., Sheikh, W. A., Shinde, A. S. & Kalaskar, S. R. (2014). Floral and Reproductive phenology of Aloe Vera. Supplement on Genetics and Plant Breeding, 9(2), 821-826. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/273128163_Floral_and_Reproductive_phenology_of_Aloe_Vera
8- Keyhanian, S., & Stahl-Biskup, E. (2007). Phenolic Constituents in Dried Flowers of Aloe vera (Aloe barbadensis) and their in vitro Antioxidative Capacity. Planta Medica, 73(6): 599-602. Retrieved from https://www.thieme-connect.de/products/ejournals/abstract/10.1055/s-2007-967202
9- The Effects of Aloe vera Blossom Nectar. Aloe vera blossom. Retrieved from http://www.santaverde.co.uk/ingredients/aloe-vera-blossom
10- López, A., De Tangil, M.S., Vega-Orellana, O., S. Ramírez, A., & Rico, M. (2013). Phenolic Constituents, Antioxidant and Preliminary Antimycoplasmic Activities of Leaf Skin and Flowers of Aloe vera (L.) Burm. f. (syn. A. barbadensis Mill.) from the Canary Islands (Spain). Molecules, 18(5), 4942-4954. Retrieved from https://www.mdpi.com/1420-3049/18/5/4942
11- Stein, G. (2017, November 4). An introduction to Aloe Flowers, part 1 of 5: Aloes A-C. Dave,s Garden. Retrieved from https://davesgarden.com/guides/articles/view/224
12- Aloe Vera (Barbadensis Miller). tradeee.com. Retrieved from http://boodeviproducts.e.tradeee.com/product_view/10985752/Aloe_Vera_(Barbadensis_Miller).html
13- ALOE. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-607/aloe
14- (2000). PDR for herbal medicines. 2nd ed. Montvale, NJ: Medical Economics Company.
15- Modaresi, M., Khodaii, H., & Khodadadi, A. (2013). Effect of Aloe Vera Extract on Spermatogenesis and Reproductive Hormones in Mice. Journal of Animal Biology, 6(1), 69-76. Abstract Retrieved From http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?ID=219445
16- V. Christaki, E., & C. Florou-Paneri, P. (2010). Aloe vera: A plant for many uses. Journal of Food, Agriculture & Environment, 8(2), 245-249. Retrieved from
https://www.researchgate.net/publication/265268175_Aloe_vera_A_plant_for_many_uses
17- Aloe Vera Flower Essence. Power of flower, Healing Essence Company. Retrieved from http://www.powerfloweressences.com/aloe-vera-flower-essence
منابع
1- Debnath, T., Ghosh, M., Lee, Y.M., Nath, N.C.D., Lee, K-G., & Lim, B.O. (2018). Identification of Phenolic Constituents and Antioxidant Activity of Aloe barbadensis Flower Extracts. Food and Agricultural Immunology, 29(1), 27-38. Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09540105.2017.1358254
2- Vargas, J.C., & Bolívar, C. (2016-17). Aloe Barbadensis Miller Aloe Vera. Retrieved from http://www.colegiobolivar.edu.co/garden/wp-content/uploads/2017/06/JCastro-Aloe-barbaensis-2017.pdf
3- López-Cervantes, J., I.Sánchez-Machado, D., Cruz-Flores, P., F.Mariscal-Domínguez, M., Mora-Lópezb, G., & N.Campas-Baypoli, O. (2018). Antioxidant Capacity, Proximate Composition, and Lipid Constituents of Aloe vera Flowers. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 10, 93-98. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214786117305181
4- Martínez-Sánchez, A., López-Cañavate, M.E., Guirao-Martínez, J., Roca, M.J., & Aguayo, E. (2020). Aloe vera Flowers, a Byproduct with Great Potential and Wide Application, Depending on Maturity Stage. Foods, 9(11), 1542. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7693977/
5- Parmar, V.R. & Jasrai, Y.T. (2009). Micropropagation of an Important Medicinal Plant Aloe barbadensis Mill (Aloe vera L) for Field Plantation. Research journal of biotechnology, 4(17), 7-10. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/277776879_Micropropagation_of_an_Important_Medicinal_Plant_Aloe_barbadensis_Mill_Aloe_vera_L_for_Field_Plantation
6- Kumar Shah, S., Jhade, D., & Pandey, H. (2016). Aloe vera mill: Its Ethnobotany, Nutrients and Pharmacological Profile. International Journal of Pharmaceutical Sciences Review and Research, 39(1), 86-94. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/306158974_Aloe_vera_mill_Its_ethnobotany_nutrients_and_pharmacological_profile
7- Rathod, A. H., Parmar, S. K., Vaghela, P. O., Sheikh, W. A., Shinde, A. S. & Kalaskar, S. R. (2014). Floral and Reproductive phenology of Aloe Vera. Supplement on Genetics and Plant Breeding, 9(2), 821-826. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/273128163_Floral_and_Reproductive_phenology_of_Aloe_Vera
8- Keyhanian, S., & Stahl-Biskup, E. (2007). Phenolic Constituents in Dried Flowers of Aloe vera (Aloe barbadensis) and their in vitro Antioxidative Capacity. Planta Medica, 73(6): 599-602. Retrieved from https://www.thieme-connect.de/products/ejournals/abstract/10.1055/s-2007-967202
9- The Effects of Aloe vera Blossom Nectar. Aloe vera blossom. Retrieved from http://www.santaverde.co.uk/ingredients/aloe-vera-blossom
10- López, A., De Tangil, M.S., Vega-Orellana, O., S. Ramírez, A., & Rico, M. (2013). Phenolic Constituents, Antioxidant and Preliminary Antimycoplasmic Activities of Leaf Skin and Flowers of Aloe vera (L.) Burm. f. (syn. A. barbadensis Mill.) from the Canary Islands (Spain). Molecules, 18(5), 4942-4954. Retrieved from https://www.mdpi.com/1420-3049/18/5/4942
11- Stein, G. (2017, November 4). An introduction to Aloe Flowers, part 1 of 5: Aloes A-C. Dave,s Garden. Retrieved from https://davesgarden.com/guides/articles/view/224
12- Aloe Vera (Barbadensis Miller). tradeee.com. Retrieved from http://boodeviproducts.e.tradeee.com/product_view/10985752/Aloe_Vera_(Barbadensis_Miller).html
13- ALOE. WebMD. Retrieved from https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-607/aloe
14- (2000). PDR for herbal medicines. 2nd ed. Montvale, NJ: Medical Economics Company.
15- Modaresi, M., Khodaii, H., & Khodadadi, A. (2013). Effect of Aloe Vera Extract on Spermatogenesis and Reproductive Hormones in Mice. Journal of Animal Biology, 6(1), 69-76. Abstract Retrieved From http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?ID=219445
16- V. Christaki, E., & C. Florou-Paneri, P. (2010). Aloe vera: A plant for many uses. Journal of Food, Agriculture & Environment, 8(2), 245-249. Retrieved from
https://www.researchgate.net/publication/265268175_Aloe_vera_A_plant_for_many_uses
17- Aloe Vera Flower Essence. Power of flower, Healing Essence Company. Retrieved from http://www.powerfloweressences.com/aloe-vera-flower-essence